اگر شما هم مثل من فایل‌های زیادی (فیلم، نرم افزار، بازی یا غیره) از اینترنت دانلود می‌کنید، حتما با دو فرمت معروف Zip و RAR آشنا هستید. زیپ و رار معروف‌ترین فرمت‌های فشرده سازی فایل در دنیا هستند. هر چند هر دو فرمت از الگوریتم فوق‌العاده سریع LZ77 برای فشرده کردن فایل و Extract کردن آن استفاده می‌کنند، اما تفاوت‌هایی هم با هم دارند. امروز به همین موارد پرداخته و درباره تفاوت Zip با RAR گپ می‌زنیم.
اول کار اشاره‌ای به نقاط مشترک این دو فرمت داشته باشیم چون نفاط مشترک زیادی با هم دارند. اگر بحث کارایی و سرعت مطرح شود، هر دو فرمت از الگوریتم یکسانی استفاده می‌کنند که بدون آسیب زدن به ساختار فایل، حجم آن را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
حالا یک جهش کوتاه هم به آخر پست داشته باشم و همین اول کار مهم‌ترین تفاوت zip و rar را خدمتتان عرض کنم. فرمت RAR توسط برنامه معروف WinRAR برای آرشیو کردن فایل‌ها استفاده می‌شود. در حالی که فرمت Zip توسط بسیاری از نرم‌افزارها مثل Winzip، Winrar یا Freebyte Zip و بسیاری از سیستم‌عامل‌ها مثل ویندوز و Mac OS پشتیبانی می‌شود. اجازه بدهید کمی بیشتر روی موضوع زوم کنیم و تفاوت فرمت زیپ با رار را عمیق‌تر بررسی کنیم.
اینم بخونید بد نیست: دو فرمت تصویر jpeg و jpg چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
فایل Zip چیست؟
ماجرا به سال 1989 برمی‌گردد. زمانی که Phil Katz یک جایگزین بهتر برای الگوریتم فشرده سازی ARC معرفی کرد. او در همان سال الگوریتم خود را pkzip نامگذاری کرد و آن را در اختیار عموم قرار داد.
طی این سال‌ها Zip پیشرفت زیادی داشت. یکی از مهم‌ترین مزایای زیپ همه‌گیر بودن آن است. یعنی تقریبا در بیشتر کامپیوترهای موجود قابل شناسایی است و نرم افزارهای زیادی با آن سازگار هستند. هر برنامه‌ای که بتواند فایل زیپ را بسازد می‌تواند آن را باز هم بکند و تعداد این برنامه‌ها بسیار زیاد است.
مثلا مایکروسافت در ویندوز 10 به طور پیشفرض یک فشرده‌ساز داخلی قرار داده است تا کاربران به راحتی با فایل‌های Zip کار کنند. همینطور OS X هم ساختار Zip را به خوبی می‌شناسد.
اینم بخونید بد نیست: علت کاهش سرعت اینترنت در تلفن همراه و مودم وای فای چیست و چطور حل می‌شود؟
Zip به جز فشرده‌سازی امکانات دیگری هم در اختیار کاربران قرار می‌دهد. مثلا قابلیت Encrypt کردن در این فرمت وجود دارد و کاربران می‌توانند فایل‌های خود را با پسورد محافظت کنند. یا می‌توانند با چند کلیک ساده فایل را به بخش‌های مختلف تقسیم کنند ( به زبانی خودمانی فایل‌ها را تیکه تیکه می‌کنید) در ساختار zip، فایل‌ها با متدهای مختلفی مثل LZMA، Wavpack، PPMd، BZIP2، DEFLATE فشرده می‌شوند.
فایل RAR چیست؟
فرمت RAR هم دقیقا مثل Zip یک فرمت فشرده‌سازی فایل است. RAR در سال 1993 توسط یک مهندس نرم افزار روسی به نام Eugene Roshal طراحی و منتشر شد. پسوند RAR مخفف Roshal Archive است (مشخص نیست یک R چرا کم است!) برخلاف زیپ RAR فقط متن باز است اما آزاد نیست. یعنی فقط کدهای آن در دسترس است و امتیازهای یک نرم افزار آزاد را ندارد.
فرمت زیپ به طور پیشفرض در بسیاری از سیستم عامل‌ها اجرا می‌شود. اما RAR برای اجرا نیاز به نرم افزار جانبی دارد. مثل WinRAR. یعنی اگر ویندوز را تازه عوض کرده باشید و یک فایل رار دانلود کنید، نمی‌توانید آن را باز کنید.
اینم بخونید بد نیست: آموزش تغییر اندازه آیکون های دسکتاپ در ویندوز 7، 8 و 10
کیفیت فشرده‌سازی و کاهش حجم در RAR بهتر از Zip است. یعنی فایلی که با الگوریتم‌های RAR فشرده می‌شود حجم کمتری دارد. همینطور تکنولوژی اصلاح خطا (Error Recovery) که در RAR استفاده شده معرکه است.
می‌دانیم که هنگام ارسال و دریافت بسته‌ها در شبکه ممکن است به خاطر مسائلی مثل نویز، بخشی از داده‌ها دچار اختلال شوند. اینجاست که این الگوریتم سعی می‌کند مشکل را برطرف کرده و فایل را تعمیر کند.
شاید تا به حال برایتان پیش آمده باشد که یک فایل چند گیگابایتی با فرمت RAR دانلود کرده باشید اما فایل به درستی Extract نشود. اما بعد از اینکه فایل را با نرم افزاری مثل وینرر Repair کردید مشکلتان حل بشود. این تکنیک مخصوصا در دانلود فایل‌های حجیم بسیار مفید است.
بررسی موشکافانه و عمیق‌تر در تفاوت Zip با RAR
کارایی Zip و RAR
RAR بهتر از Zip می‌تواند فایل‌ها را فشرده کند. نرخ فشرده‌سازی و کیفیت آن در RAR بالاتر بوده و بیشتر از فرمت زیپ حجم فایل را کاهش می‌دهد. پس در کارایی و بازدهی RAR موفق‌تر است.
محبوبیت Zip و RAR
مهم‌ترین دلیلی که باعث می‌شود از فرمت Zip استفاده کنیم محبوبیت آن است. این فرمت مدت‌ها قبل از RAR ساخته شده است و تا حدودی زورش می‌چربد. هنوز هم فایل‌های زیادی در بستر اینترنت با پسوند Zip منتشر می‌شوند و در این مورد موفقیت با Zip بوده است.
اینم بخونید بد نیست: آموزش عوض کردن بک گراند winrar + ویدئو آموزشی
امنیت Zip و RAR
گفتیم که RAR از یک نرم افزار پولی به نام WinRAR برای فشرده‌سازی محتوای فایل استفاده می‌کند. به کمک این برنامه می‌توان برای فایل پسورد تعیین کرد که برای امنیت عالی است. هر چند زیپ هم قابلیت پسورد گذاشتن دارد اما RAR کیفیت بالاتری دارد.
نرم افزارهای جانبی برای Zip و RAR
برای باز کردن و فشرده کردن فایل‌ها در فرمت RAR، نیاز به نرم افزارهای جانبی مثل Winrar یا 7zip داریم. در زیپ این محدودیت وجود ندارد و تنوع برنامه‌ها و ابزارها بسیار بیشتر است.
اینم بخونید بد نیست: آموزش تعمیر فایل zip و rar در کامپیوتر و موبایل در اندروید و آیفون
سرعت فشرده‌سازی در Zip و RAR
Zip کمی سنتی و کلاسیک است. این فرمت از یک الگوریتم نه چندان پیچیده و قدیمی برای فشرده کردن فایل استفاده می‌کند. الگوریتم محبوب DEFLATE با این که توسط بسیاری از سیستم‌عامل‌ها پشتیبانی می‌شود اما کیفیت پایین‌تری نسبت به الگوریتم‌ها و متدهای جدیدتر دارد.
در مقابل RAR از الگوریتم‌های جدید و بهبودیافته استفاده می‌کند. در نتیجه سرعت پردازش داده‌ها در این ساختار بیشتر بوده و زمان کمتری برای Compress و Extract فایل نیاز داریم.
