دست به دامنِ گوگل شدید و به نرمی عبارتِ ” وب مستر چیست ” یا ” وب مستر کیست ” را با کلیدهای کیبرد تایپ کردید. یا شاید هم در سایتِ ما چرخ می‌زدید که گذرتان به این نوشتار افتاد! به هرحال هر طور که آمدید خوش آمدید 🙂 در این پست نه تنها به سوالِ اولِ شما (یعنی وب مستر کیست؟) جواب می‌دهم، بلکه پا را فراتر گذاشته و مسائل دیگری مثل مهارت‌های وب مستر، وظایف آنها، درآمد وب مسترها و راهنمای قدم به قدم وب مستر شدن را مطرح می‌کنم. سفت بنشینید و با مجله اون با مَن همراه باشید تا بریم سراغِ کار 🙂
اینم بخونید بد نیست: نحوه قیمت گذاری وب سایت با 15 پارامتر مهم
وب مستر چیست؟
وبمستر از 2 کلمه Web و Master تشکیل شده است. (غیب گفتم!) یعنی استادِ وب! اگر همین 2 کلمه را عمیق‌تر کندوکاو کنیم، مفهوم وب مستری را خوب یاد می‌گیریم.
Webmaster مدیرِ (Administrator) یک یا چند سایت است. کسی که به تنهایی مسئولیت‌های مختلفی را به عهده می‌گیرد و سرویس تحت وب را که معمولا وب‌سایت است یک‌تنه سرپا نگه می‌دارد.
وبمستر به کسی گفته می‌شود که فعالیت‌های روزانه سایت را مدیریت می‌کند و مراقب است روند فعالیت‌های سایت دچار مشکل نشود.
یک وب مستر چه مهارت‌هایی باید داشته باشد؟
وبمسترها مهارت‌های مختلفی دارند. کسی که مسئولیت یک سایت را (چه پرترافیک چه کم‌ترافیک) به عهده دارد، باید مراقب همه چیز باشد. یک وبمستر خوب باید مهارت‌های مختلفی داشته باشد:
- با نحوه ثبت و انتقال دامنه‌های اینترنتی آشنا باشد
- با هاستینگ و کنترل‌پنل‌های مختلف مدیریت هاست مثل Cpanel یا DirectAdmin آشنا باشد
- سیستم‌های مدیریت محتوای رایج دنیا مثل وردپرس، جوملا، دروپال و غیره را بشناسد
- با زبان‌های نشانه‌گذاری مثل HTML و بعضی از زبان‌های برنامه‌نویسی وب مثل PHP آشنا باشد
- اصول اولیه گرافیک و تصویرسازی را بلد باشد
- با نرم‌افزارهای ویرایش تصویر مثل فتوشاپ یا Illustrator آشنا باشد
- تولید محتوا و تکنیک‌های کپی رایتینگ را به خوبی بلد باشد
- با بهینه سازی موتورهای جستجو (SEO) آشنا باشد
- بازاریابی و فروش اینترنتی را بلد باشد
- با اصول اولیه امنیت سایت‌ها و سرویس‌های تحت وب آشنا باشد
- و یک دنیا مهارت دیگر که به مرور زمان نیاز می‌شود
یک وب مستر چه وظایفی دارد؟ (شرح وظایف وبمستر)
قدیم‌ترها که ضریب نفوذ اینترنت در ایران خیلی بالا نبود و کاربران وب کمتر بودند، افراد زیادی به تنهایی وارد فضای آنلاین می‌شدند. کسانی که با علاقه یک بلاگ یا سایت برای خودشان دست و پا می‌کردند و به تنهایی مشغول مدیریت و بروزرسانی آن می‌شدند.
در آن دوران هنوز مفهوم کسب و کار اینترنتی خیلی رایج نبود و بیشتر مدیران سایت (وب مسترها) دِلی وارد این کار می‌شدند. جالب است بدانید بعضی از سایت‌های مطرح که امروز ترافیک بسیار بالایی هم دارند آن زمان‌ها توسط یک نفر ساخته شدند. آن یک نفر در سال‌های قبل کارهایی زیادی انجام می‌داد.
در ادامه با بعضی از وظایف وب مسترها آشنا می‌شویم:
- وب مستر باید قالب، افزونه‌ها، ترجمه‌ها، سیستم مدیریت محتوا و سایر فایل‌های سایت را بروز نگه دارد.
- به دیدگاه‌های ثبت شده رسیدگی کند. (بعضی از نظرات را حذف، بعضی را تایید کرده و به نظرات پاسخ دهد)
- به کمک زبان‌های برنامه‌نویسی و تکنولوژی‌های مرتبط، ظاهر (Front End) و باطن (Back end) سایت را تمیز نگه دارد
- محتوای جدید در سایت بارگذاری کند و محتوای قدیمی را بروز نگه دارد
- به کمک SEO جایگاه سایت را در موتورهای جستجو مثل گوگل بالا ببرد و به فکر افزایش ترافیک سایت باشد
- به هاستینگ سایت سر بزند و گزارش‌های مختلف مثل بکاپ‌گیری‌ها، میزان منابع مصرف‌شده سایت و غیره را بررسی کند
- به کمک ابزارهای مختلف پیکربندی مناسبی برای امنیت سایت انجام دهد و تا جای ممکن مشکلات امنیتی را برطرف کند
- مراقب سرعت بارگذاری سایت باشد و با روش‌های مختلف سرعت سایت را بالا ببرد
آیا وب مستری یک شغل به حساب می‌آید؟
بله. وبمستری یک شغل به حساب می‌آید. آن هم یک شغلِ پردردسر و پراسترس! در دنیا و ایران کسانی هستند که با عنوانِ شغلی وبمستر مشغول به کار هستند. این افراد به صورت دورکار یا حضوری با سازمان‌ها همکاری کرده و مدیریت سایت آنها را به عهده می‌گیرند. همچنین بعضی از آنها مسئولِ سایتِ خودشان هستند.
درآمد یا حقوق وبمسترها چقدر است؟
درآمد هر کسی را مهارت او مشخص می‌کند، نه عنوانِ شغلی‌ای که یدک می‌کشد! یک وبمستر باهوش و پرتلاس می‌تواند درآمد خوبی داشته باشد. در حالت کلی 2 نوع وب مستر داریم:
- کسی که مدیریت سایتِ خودش را به عهده دارد (صاحب سایت است)
- کسی که مدیریت سایتِ دیگران را به عهده دارد
در حالت اول درآمد وبمستر با توجه به سیاست‌هایی که به کار می‌گیرد و شناختی که روی بازار دارد می‌تواند بسیار بالا برود.
در حالتِ دوم معمولا وب مستر یک حقوق توافق شده از کارفرما می‌گیرد. مگر در شرایطی که وب مستر به ازای هر فروش پاداش بگیرد یا سهمی در فروش داشته باشد. گاهی در سایت‌های فروشگاهی برای بالا بردن انگیزه وب مستر، به او پیشنهاد پورسانت به ازای فروش را می‌دهند.
درآمد وب مستری که صاحب سایت است چقدر می‌شود؟
این عدد با توجه به حوزه کاری وب مستر می‌تواند بسیار متغیر باشد. در ادامه چند حالت مختلف را برای درآمدِ وب مسترِ مستقل بررسی می‌کنم:
وب مستر به دلایل مختلفی مثلِ جدید بودن سایت، تکراری بودن ساختار و خدمات، نداشتن زمانِ کافی برای مدیریت و غیره هیچ درآمدی از سایت یا سرویس آنلاین خود ندارد.
وب مستر ترافیک یا فروشی کمی را تجربه کرده و درآمد بسیار ناچیزی از سایت خود دارد. متاسفانه به نظرِ شخصیِ من بیشتر سایت‌های ایرانی در این مرحله هستند و وب مستر درآمد قابل توجهی کسب نمی‌کند یا درآمد در برابر هزینه‌های نگهداری بسیار ناچیز می‌شود. درآمد وب‌مستران در این مرحله ماهانه 50.000 تومان تا 2 میلیون تومان است.
وب مستر سایت پرترافیکی داشته و از روش‌های مختلف مثل تبلیغات، فروش خدمات یا محصول و غیره درآمد مناسبی کسب می‌کند. متاسفانه وب مسترهای کمی در ایران این مرحله را پشت سر می‌گذرانند و به معنای واقعی کلمه “درآمدِ عالی از وب” را تجربه می‌کنند. درآمد تقریبی وب مسترها در این مرحله ماهانه از 2 تا 50 میلیون تومان (یا حتی بیشتر) است.
چگونه یک وبمستر شویم؟
بعد از اینکه فهمیدید وب مستر کیست ، چه وظایفی دارد و تقریبا چه مقدار پول در می‌آورد، شاید دوست داشته باشید در این مسیر قدم بگذارید.
این سوال در مغزتان رژه می‌رود که حالا چطور وب مستر شوم؟ از کجا شروع کنم؟ در ادامه پیشنهادات من را به صورت راهنمای قدم به قدم داشته باشید. تصور من این است که شما هیچ شناختی از مباحث وب مستری ندارید و به تازگی می‌خواهید در این مسیر قدم بگذارید.
راهنمای قدم به قدمِ وب مستر شدن:
1 – بیشتر وب گردی کرده و سایت‌ها را موشکفانه‌تر از قبل بررسی کنید
وب مستر باید شدیدا کنجکاو باشد و اگر این کنجکاوی از روی علاقه زیاد ایجاد شود منجر به نتایج فوق‌العاده‌ای خواهد شد. به عنوان یک وب مستر یا استادِ وب شما باید سایت‌های زیادی را بشناسید.
- راجع به UI و UX آنها کنجکاو باشید
- به این فکر کنید که چه خدمتی ارائه می‌کنند
- آیا این خدمت برای شما جذاب است؟
- چقدر درآمد دارند؟
- درآمد آنها از چه راهی است؟
- چند نفر روی سایت کار می‌کنند؟
- و غیره
به حدی سایت‌ها را بشناسید که اگر صحبت از سرویس‌های آنلاین و تحت وب شد، حرف برای گفتن داشته باشید. همینطور سایت‌های مطرح ایران و حتی جهان را هم از قلم نیندازید 🙂
2 – کار با یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) را یاد بگیرید
سیستم مدیریت محتوا بخشِ جدانشدنی کارِ یک وب مستر است. شما همیشه برای مدیریت سایت نیاز به یک CMS دارید. در این مرحله بهتر است کار با یک CMS را یاد بگیرید و ببینید محتوای یک وب سایت چطور به کمکِ جادوی Back end مدیریت می‌شود.
اکیدا توصیه می‌کنم برای یادگیری CMS سراغ وردپرس بروید. چرا؟
- وردپرس 100% رایگان است
- فوق‌العاده انعطاف‌پذیر و قدرتمند است
- توسعه‌دهندگان زیادی دارد و زمان بروز مشکل افراد زیادی برای کمک وجود دارند
- و غیره
در قدم دوم وب مستر شدن بهتر است وردپرس را یاد بگیرید.
3 – تولید محتوا را یاد بگیرید
یک دوستِ توسعه دهنده وب داشتم که می‌گفت:
ما سایت رو می‌سازیم اما اگه محتوا نداشته باشه به هیچ دردی نمی‌خوره.
به نظرِ من هم این دوستِ ما کاملا درست می‌گفت. تولید محتوا در مدیریت سایت اهمیت فوق العاده‌ای دارد. شما به عنوان وب مستر باید اصول تولید محتوای جذاب و تاثیرگذار را یاد بگیرید.
4 – اصول مقدماتی سئو را یاد بگیرید
به عنوانِ یک وب مستر باید بلد باشید که چطور سایت خود را در نتایج جستجو بالا بیاورید. بهینه سازی موتور جستجو (SEO) به شما کمک می‌کند سایت خود را بهترین حالت ممکن نگه دارید و شانس درخشیدن در صفحه نتایج را داشته باشید.
5 – اصول اولیه گرافیک را یاد بگیرید
به عنوانِ یک وب مستر لازم نیست یک گرافیست کارکشته باشید! البته هر چقدر دانش طراحی و گرافیک شما بیشتر باشد، بهتر می‌توانید سایت خود را مدیریت کنید. معمولا یک وب مستر کارهای گرافیکی زیر را انجام می‌دهد:
- بنرهای تبلیغاتی را برای سایت آماده می‌کند
- تصاویر شاخص مطالب بلاگ را آماده می‌کند
- تصاویر داخل بلاگ را تهیه می‌کند
- ظاهر صفحات محصول را مرتب نگه می‌دارد
- و غیره
در شروع کار آشنایی با فتوشاپ کارِ شما را راه می‌اندازد. اما توصیه می‌کنم برای تبدیل شدن به یک وب مستر حرفه‌ای و باتجربه به مرور زمان با نرم افزارهای گرافیکی دیگر هم کار کنید یا سطح فتوشاپ خود را پیشرفته کنید.
6 – یادگیری مباحث جدید را ادامه دهید
تکنولوژی‌های تحت وب در 10 سال قبل دچار تغییرات شگفت‌انگیزی شدند. مفاهیم جدید در بازاریابی اینترنتی مطرح شدند و کسب و کارها با تغییر استراتژی‌های خود سعی در بقا و پیشرفت داشند. اگر نتوانید خودتان را با این تغییرات سازگار کنید مسیر را گم کرده و بیراهه خواهید رفت.
به عنوان یک وب مستر مرتب تکنولوژی‌های جدید مرتبط با کار خود را دنبال کنید.
دوره‌های آموزش وبمستری در ایران ارزشِ خرید دارند؟
شما هم اسمِ این دوره‌ها را شنیده‌اید؟
- وب مسترانِ نابغه!
- وب مستران باهوش!
- وب مستران پرتلاش!
- وب مستران سخت کوش!
- وب مستران خودجوش!
- وب مستران دیرجوش!
- وب مسترانِ …
من دوست ندارم راجع به کیفیتِ آموزش‌های وب مستری که در ایران ارائه می‌شود اظهار نظر کنم. خودم هیچوقت در این کلاس‌ها شرکت نکردم و بعید می‌دانم یک روز هم شرکت کنم. با توجه به قیمت‌های بالای این دوره‌ها امکانِ حضور خیلی از افراد که تازه وب مستری را شروع کردند ممکن نیست.
بیشتر دوره های وب مستری ادعا می‌کنند محتوای منحصر به فرد دارند که هیچ کجای وب به رایگان پیدا نمی‌شود. به نظرم این ادعا اصلا درست نیست.
بیشتر دوره های وب مستری ادعا می‌کنند شرکت کنندگان در چند ماه به درآمدهای خیلی بالا می‌رسند. این ادعا هم درست نیست و رهِ صدساله را نمی‌شود یک شبه طی کرد.
سرفصل‌های دوره‌های وب مستری در ایران
در این دوره‌ها معمولا مطالبی بازگو می‌شود که در سطح وب وجود دارد و شما با تمرین و تلاش می‌توانید آنها را یاد بگیرید. بعضی از سرفصل‌های دوره‌های وب مستری در ایران عبارتند از:
- راه اندازی سایت بدون کدنویسی
- ساخت فروشگاه
- اینستاگرام مارکتینگ
- تولید محتوای متنی و ویدئو
- اصول مقدماتی سئو
- و غیره
به نظرم به جای شرکت در دوره‌های آموزش وب مستری، خودتان دست به کار شده و به شکل تجربی مدیریت سایت و رساندن آن سایت به درآمد را یاد بگیرید. این نوع یادگیری بازدهیِ بیشتری دارد.
جمع بندی – ختمِ کلام
در این پست به شکلِ مفصل راجع به وب مستری صحبت کرده و مسائل مختلفی را مثل وظایف وب مسترها، درآمد وب مستری، نحوه وب مستر شدن و غیره مطرح کردیم.
یامیدوارم این نوشتار برایتان مفید بوده باشد و با یک دانشِ نسبی پا به حوزه‌ی جذابِ وب مستری بگذارید و ناشناخته‌ها را کشف کنید. در ضمن نظر خودتان را راجع به اوضاع وب مستری در ایران برایم بنویسید. همین پایین، بخشِ نظرات 🙂
