قانون مهریه و ارز دیجیتال چیست؟ آیا اخبار مربوط به ثبت بیت‌کوین به‌عنوان مهریه واقعیت دارد؟ آیا واقعا می‌توان ارز دیجیتال به عنوان مهریه در سند ازدواج ثبت کرد؟ برای یافتن پاسخ این سوالات، و کسب اطلاعات کامل راجع‌به اخبار مربوط به تعیین ارز دیجیتال به‌عنوان مهریه و اینکه آیا این‌کار از نظر قانونی و شرعی امکان پذیر است؟ در ادامه این مقاله همراه من و مجله اون با من باشید 🙂
اینم بخونید بد نیست: راه اندازی مزرعه بیت کوین – آموزش صفر تا صد استخراج بیت کوین
افزایش نفوذ ارز دیجیتال در زندگی مردم ایران
طی سال‌های گذشته، با توجه به بالا رفتن ارزش بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال دیگر و همچنین افزایش تورم در کشور، ارزهای دیجیتال در بین ایرانیان، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. جالب است بدانید که طبق بررسی‌های آماری، مردم ایران در رده ششم علاقه‌مندان به فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال هستند. امروزه بسیاری از افراد سرمایه خود را وارد این بازار کرده‌اند. اما علت علاقه‌مندی مردم ایران به رمزارزها چیست؟
مردم ایران در رده ششم علاقه‌مندان به فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال هستند.
علت علاقه‌مندی مردم ایران به ارزهای دیجیتال
نفوذ ارزهای دیجیتال در بخش‌های مختلف زندگی مردم ایران به‌قدری افزایش یافته است که چندی پیش، عکسی از یک سند ازدواج در فضای مجازی منتشر شد که در آن بیت‌کوین و دیجی‌بایت به‌عنوان مهریه ثبت شده بود. اما پیش از پرداختن به موضوع مهریه و ارز دیجیتال، بگذارید دلیل علاقه‌مندی مردم ایران به ارزهای دیجیتال را مورد بررسی قرار دهیم.
می‌توان گفت که اصلی‌ترین علت افزایش توجه مردم ایران به بازار ارزهای دیجیتال و فعالیت در آن، نا‌امیدی از سیستم بانکی کشور و همچنین وضعیت بد اقتصادی طی سال‌های اخیر است.
در‌واقع سیستم بانکی کشور با محدودیت و کندی‌های بسیاری همراه است. این محدودیت‌ها به‌منظور جلوگیری از پولشویی و کلاهبرداری انجام شده که همین موضوع در‌نهایت باعث نارضایتی افراد از این سیستم شده است. از سوی دیگر سیستم بلاک‌چین با مزایایی همچون غیرمتمرکز بودن فرآیند آن، امنیت بسیار بالا، عدم محدودیت در انجام تراکنش‌ها و عدم امکان دستکاری اطلاعات، بسیار مورد توجه و محبوبیت قرار گرفته است. همین دلایل نیز باعث شده است که بسیاری به این سیستم علاقه‌مند شده و آن را جایگزین سیستم بانکی کنند.
دلیل دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، این است که استفاده از ارزهای دیجیتال به ایرانیان امکان دور زدن تحریم‌ها و انجام تجارت‌های بین‌المللی را می‌دهد.
بررسی اخبار مهریه و ارز دیجیتال در ایران
همان‌طور که اشاره داشتیم، مدتی پیش عکسی از یک سند ازدواج منتشر شد که در آن بیت‌کوین و دیجی‌بایت به عنوان مهریه ثبت شده بود. این اتفاق بسیار مورد توجه قرار گرفت و برای افراد زیادی، بسیار عجیب و جالب بود.
اولین نکته‌ای که راجع‌به قضیه مهریه و ارز دیجیتال در ازدواج این زوج باید به آن اشاره داشته باشیم، این است که چه مقدار بیت‌کوین و دیجی‌بایت به‌عنوان مهریه، ثبت شده است؟ در بخش مهریه عقدنامه این زوج ۵ هزار عدد دیجی بایت و ۰.۰۵ بیت کوین، به‌همراه پنج مثقال طلا، سی عدد ربع سکه بهار آزادی، یک جلد کلام‌الله مجید و یک شاخه نبات، ثبت شده است.
جالب است بدانید که موضوع انتخاب ارز دیجیتال به عنوان مهریه اولین بار توسط داماد مطرح شد؛ و او بود که به همسرش پیشنهاد داد تا برای مهریه خود، ارز دیجیتال بخواهد. گفته می‌شود که نوید و همسرش سمیه، هر‌دو در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت دارند و به همین دلیل نیز، انتخاب آن‌ها برای مهریه، ارز دیجیتال بود.
بسیاری معتقدند که انتخاب ارز دیجیتال برای مهریه، بسیار هوشمندانه است؛ اما این انتخاب از چه نظری می‌تواند هوشمندانه باشد؟ آیا اصلا انتخاب بیت‌کوین و رمز‌ارز‌های دیگر به‌عنوان مهریه از لحاظ قانونی و شرعی امکان پذیر است؟ برای دریافت پاسخ این سوالات، در ادامه با ما همراه باشید.
مهریه و ارز دیجیتال، تغییری جدید در راستای مدرنیته شدن!
اگر به الگوی انتخاب مهریه از سوی زنان طی گذر زمان توجه داشته باشید، متوجه می‌شوید در هر دوره، چیزی به‌عنوان مهریه انتخاب می‌شد که با گذر زمان، ارزش آن حفظ شود. به‌طور مثال در نسل‌های قبل‌تر، پول نقد، حیوانات مزرعه، زمین کشاورزی و… به‌عنوان مهریه انتخاب می‌شد. بعد‌ها با بروز تورم در کشور و همچنین گسترش شهر‌نشینی، انتخاب سکه، مسکن و زمین به‌عنوان مهریه، متداول‌تر شد. امروزه نیز با بالا رفتن ارزش بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال، ممکن است رمزارزها جایگزین سکه و مسکن به عنوان مهریه شوند. البته تاکنون این مورد در ایران تنها یک‌بار رخ داده است (زمستان 1402)؛ اما می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده، شاهد افزایش این موارد باشیم.
بررسی موضوع مهریه و ارز دیجیتال از لحاظ شرعی و قانونی
در ادامه این بخش قصد داریم اساسی‌ترین سوال افراد در خصوص مهریه و ارز دیجیتال را پاسخ دهیم. سوال این است: «آیا می‌توان ارز دیجیتال را به عنوان مهریه در نظر گرفت؟» برای پاسخ به این سوال، ابتدا باید با تعریف مهریه از لحاظ شرعی و قانونی، آشنا شویم.
مهریه چیست؟
در فصل هفتم کتاب قانون مدنی، در تعریف مهریه آمده است: «مهریه مالی است که زوج بر تملیک آن به زوجه در عقد ازدواج توافق می کند.» در ادامه نیز راجع‌به شرط تعیین مهریه گفته شده است که «هر چیزی که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد می‌تواند به‌عنوان مهریه، انتخاب شود.»
ارز دیجیتال به عنوان مهریه در‌نظر گرفته می‌شود؟
حال به سوال اصلی برمیگردیم. به بیان برخی از افراد، می‌توان گفت که بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال دیگر، جزء مواردی هستند که «مالیت» دارند؛ زیرا ارزهای دیجیتال، قابلیت تملک خصوصی دارند و خرید و فروش آن‌ها نیز امکانپذیر و متداول است. پس در نتیجه با توجه به تعریف مهریه و شرط تعیین آن و همچنین ویژگی‌های ارزهای دیجیتال، آیا می‌توان آن‌ها را به‌عنوان مهریه در‌نظر گرفت؟
باید بگوییم که در حال حاضر، پاسخ قطعی‌ای برای این سوال وجود ندارد؛ و موضوع مهریه و ارز دیجیتال، به یک چالش بزرگ در زمینه حقوق خانواده، تبدیل شده است. بسیاری از پژوهشگران و حقوقدانان معتقدند که انتخاب ارزهای دیجیتال برای مهریه، منع قانونی و شرعی ندارد. برخی دیگر نیز می‌گویند، نمی‌توان بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال را به‌عنوان مهریه در‌نظر گرفت. در ادامه راجع‌به دلایل هر‌یک، توضیحات بیش‌تری ارائه کرده‌ایم.
بررسی موضوع مهریه و ارز دیجیتال از دیدگاه موافق
بسیاری از حقوقدانان و پژوهشگران معتقد هستند که بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال، مالیت دارند و انتخاب آن‌ها به‌عنوان مهریه، منافاتی با شرط تعیین مهریه ندارد. آن‌ها به ماهیت ارزهای دیجیتال و کاربرد آن‌ها اشاره می‌کنند؛ اینکه امکان تملک خصوصی و خرید و فروش آن‌ها نه تنها در کشور ایران، بلکه در تمامی کشور‌ها وجود دارد. از این رو بر اساس نظریه آن‌ها راجع‌به مهریه و ارز دیجیتال، تعیین هر مقدار رمز‌ارز، برای مهریه، از لحاظ قانونی و شرعی ایرادی ندارد و امکانپذیر است.
بررسی موضوع مهریه و ارز دیجیتال از دیدگاه مخالف
بررسی موضوع مهریه و ارز دیجیتال از دیدگاه مخالف، کمی پیچیده‌تر است. به بیان آقای دکتر کمال رئوف، دادستان مرکز وکلای قوه قضاییه، انتخاب ارزهای دیجیتال به‌عنوان مهریه، مبتنی بر ضرر زوجه است. دکتر کمال رئوف مدعی است که ارزهای دیجیتال به‌عنوان کالا یا پول، به‌صورت رسمی ارزش معاملاتی نداشته و همچنین ارزهای دیجیتال به‌لحاظ عرفی نیز مالیت ندارند. پس در نتیجه انتخاب رمزارزها به‌عنوان مهریه، از لحاظ قانونی و عرفی، امکان پذیر نیست.
همچنین باید اشاره داشته باشیم که از نظر برخی از فقها، معامله ارزهای دیجیتال «اکل مال به باطل» است. یعنی این معاملات، از نظر این فقها غیر‌شرعی است. از سوی دیگر، قرارداد ازدواج و مواردی که در آن ذکر می‌شود، نباید مخالف شرع باشد. پس می‌توان نتیجه گرفت که انتخاب ارزهای دیجیتال به‌عنوان مهریه، از نظر شرعی، امکانپذیر نیست.
البته باید توجه داشته باشید که بررسی این موضوع از نظر شرعی، بحثی پیچیده است و برخی از فقها نیز در آن اختلاف نظر دارند. از این رو توصیه ما به شما این است که برای اقدام دقیق و صحیح، پیش از هرچیزی، ابتدا نظر مرجع تقلید خود را در این خصوص، بررسی کنید.
تعیین ارزهای دیجیتال به‌عنوان مهریه خوب است یا بد؟
در پایان بحث مهریه و ارز دیجیتال، به این سوال می‌رسیم که آیا اصلا تعیین ارز دیجیتال به‌عنوان مهریه خوب است یا بد؟ همان‌طور که در بخشی از مقاله اشاره داشتیم، بسیاری از افراد معتقد هستند که انتخاب ارزهای دیجیتال به‌عنوان مهریه، انتخابی بسیار هوشمندانه است. این ادعا با بررسی وضعیت بازار رمزارزها در جهان و آینده‌ای که برای آن‌ها پیش‌بینی می‌شود، کاملا منطقی است. در صورتی که شما ارزهای دیجیتال را به‌عنوان مهریه در‌نظر بگیرید، امکان اینکه ارزش آن با گذر زمان حفظ شود و چه‌بسا افزایش یابد، بسیار زیاد است. نظر شما در این باره چیست؟
