با بالا گرفتن موج اعتراضات سراسری در ایران که از اواخر شهریور 1401 آغاز شده بود، دو پلتفرم محبوب و پربازدید اینستاگرام و واتساپ در کشور فیلتر شدند. سرویس‌هایی که کاربران میلیونی داشتند و در ایران مورد اقبال عمومی قرار گرفته بودند. مخصوصا اینستاگرام که بستر جذابی برای راه‌اندازی کسب و کار با سرمایه بسیار ناچیز بود. بعد از فیلتر شدن اینستاگرام و واتساپ این سوال در ذهن کاربران ایرانی شکل گرفت که آیا دوباره این شبکه اجتماعی (اینستاگرام) و پیام‌رسان (واتساپ) وصل می‌شوند و بدون برنامه‌های تغییر IP می‌توان آن‌ها را باز کرد؟ در این مقاله این موضوع را بررسی می‌کنیم. همراه مجله اون با من باشید 🙂
ماجرا از کجا شروع شد؟
از 30 شهریور 1401 و پس از چند روز از شروع اعتراضات مردمی به مرگ مهسا امینی، اینستاگرام و واتساپ از دسترس کاربران ایرانی خارج شدند. موضوعی که بدون اطلاع‌رسانی قبلی انجام شد و میلیون‌ها کاربر ایرانی در شوک فرو برد. کسانی که فرصت مناسبی برای کسب درآمد و فعالیت در این شبکه‌ها را داشتند حالا با بحران جدیدی رو به رو شده بودند. همچنین هیچ نهاد یا سازمانی به طور رسمی اعلام نکرد که این قطعی‌ها تا چه زمان قرار است ادامه داشته باشد و در زمان نگارش این مقاله (5 فروردین 1402) و با آرام شدن اعتراضات در ایران هنوز اینستاگرام و واتساپ قطع هستند.
پاسخ وزیر کشور آب سردی بر بدن کاربران ایرانی!
آقای احمد وحیدی وزیر کشور، در تاریخ 16 بهمن 1401 در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که درباره فیلترینگ برخی از پیام‌رسان‌های خارجی سوال داشت اینچنین جواب داد:
در ارتباط با فیلترینگ دو شبکه اینستاگرام و واتساپ تا زمانی که صاحبان این شبکه‌ها برابر چهارچوب قانونی عمل کنند و تعهد دهند، وزارت ارتباطات براساس تکالیفش عمل خواهد کرد. در این زمینه منتظر پاسخ صاحبان این شبکه‌ها هستیم. ولی هنوز جواب روشنی در این زمینه داده نشده است.
وزیر کشور – 16 بهمن 1401
جواب کوتاه آقای وحیدی نویدبخش اخبار خوبی درباره اتصال مجدد اینستاگرام و واتساپ نبود. سال‌هاست که مسُولان کشور از پلتفرم‌های خارجی مثل تلگرام، واتساپ، اینستاگرام و… انتظار دارند باب میل آن‌ها رفتار کنند. موضوعی که با شرایط فعلی کشور به هیچ عنوان نتیجه‌بخش نیست.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات: تصمیم‌گیری درباره این موضوع با بنده نیست
عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات نیز در تاریخ 14 مهر 1401 در پاسخ به این سوال که محدودیت‌های اینترنت کی رفع می‌شود جواب داده بود:
تصمیم‌گیری درباره این موضوع با بنده نیست. از وزیر کشور به عنوان رئیس شاک (شورای امنیت کشور) باید سوال کنید.
آیا اینستاگرام و واتساپ دوباره وصل می‌شوند؟
با توجه به توضیحات داده شده، در یک کلام باید بگویم که چندان امیدوار نیستم این دو سرویس در ایران رفع فیلتر شوند و دوباره در دسترس قرار بگیرند. مسئولان ادعا می‌کردند با فروکش کردن اعتراضات احتمال وصل شدن دوباره اینستاگرام و واتساپ وجود دارد. اما حالا که خیابان‌ها آرام‌تر شدند و تب اعتراضات در ایران تا حدی خوابیده است، اما مسئولان توجهی به این موضوع نمی‌کنند و اینستاگرام و واتساپ همچنان خارج از دسترس کاربران ایرانی هستند.
همچنین باید به یک مورد دیگر هم توجه داشته باشیم. فیلترینگ قدمت طولانی‌ای در ایران دارد. سرویس‌های محبوبی مثل Youtube، تلگرام و Twitter سال‌ها قبل در ایران فیلتر شدند و هنوز بعد از گذشت یک دهه و بیشتر، هیچ خبری از رفع فیلتر آن‌ها نیست. به نظر می‌رسد اگر سرویسی در ایران فیلتر شود دیگر شانس دوباره‌ای برای بازگشت ندارد و برای همیشه فیلتر می‌شود.
به هر حال از صمیم قلب امیدوارم این مشکل به زودی رفع شود و کسانی که کسب و کاری در اینستاگرام داشتند با با واتساپ با مشتریان خود ارتباط برقرار می‌کردند دوباره بتوانند در این شرایط بد اقتصادی کار کنند و به کسب درآمد بپردازند.
