هنگامی که مشغول دانلود یک نرم‌افزار یا بازی جدید هستید, احتمالا به گزینه «دانلود نسخه پرتابل» برخورده‌اید. اما نسخه پرتال چیست؟ چیزی که در معادل فارسی به آن نسخه قابل حمل هم می‌گویند. برنامه‌های پرتابل به کامپیوتر شما کمک می‌کنند بهتر کار کند. این برنامه‌ها حجم کمتری دارند و معمولا فرایند نصب و حذف آن‌ها بسیار ساده است. در این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهیم که نسخه پرتابل چیست و چه تفاوتی با برنامه نصب شده دارد. همراه مجله اون با من باشید 🙂
به طور معمول ما برای نصب یک برنامه یا بازی جدید، روی فایل EXE یا MSI آن دوبار کلیک کرده و بعد از چند کلیک ساده برنامه‌مان را نصب می‌کنیم. برای حذف برنامه هم از settings ویندوز وارد apps می‌شویم و بعد از انتخاب برنامه موردنظر خود، uninstall را می‌زنیم.
زمانی که از ویندوز 95 استفاده می‌کردم، اینستالرها (نصب‌کننده‌های بسته) ایده فوق‌العاده‌ای برای نصب یک برنامه جدید در ویندوز بودند. اما زمانی که این مقاله را می‌نویسم دلایل زیادی وجود دارد که از اینستالرها استفاده نکنیم. در ادامه بعضی از آن‌ها را برایتان نوشتم:
۱. رجیستری ویندوز (Windows Registry)
هر برنامه جدیدی که نصب می‌کنید، مقادیر جدیدی در registry ویندوز ثبت می‌شود. زمانی که برنامه‌ای را حذف می‌کنید، به ندرت پیش می‌آید که تمام رجیستری‌های ثبت شده آن از ویندوز پاک شوند. به این ترتیب با حذف و نصب تعداد زیادی برنامه، ما با یک رجیستری بسیار بزرگ مواجه خواهیم شد.
اینم بخونید بد نیست: آموزش بکاپ گرفتن از رجیستری ویندوز و نحوه ریستور کردن آن
2. فایل‌های ناخواسته و اضافی (Junk Files)
درست مانند رجیستری ویندوز، با حذف و نصب هر برنامه فایل‌هایی ساخته می‌شوند که از دید کاربر پنهان می‌مانند. این فایل‌ها گاهی انگشت‌شمار و گاهی شامل چند هزار فایل ناخواسته و اضافی می‌شوند که فضای ذخیره‌سازی هارد شما را هدر می‌دهند.
اینم بخونید بد نیست: آموزش پاك كردن فايل هاي temp (موقت) و اضافی (Junk) در اندروید
3. مشکل در بکاپ‌گیری از برنامه‌ها
نصب‌کننده‌ها معمولا فایل‌ها و فولدرها را در جاهای مختلفی قرار می‌دهند. به این ترتیب، همیشه نمی‌توانید از یک پوشه خاص بکاپ بگیرید و بعدا آن را بازیابی کنید.
4. نصب برنامه‌های ناخواسته با برنامه اصلی
هنگام نصب بعضی از نرم‌افزارها با بسته نصبی، ممکن است برنامه‌های شخص ثالث دیگری هم نصب شوند که شما هیچ علاقه‌ای به آن‌ها ندارید. به این نرم‌افزارهای ناخواسته PUP هم می‌گویند. برنامه‌های پرتابل به ندرت شامل نصب برنامه‌های ناخواسته می‌شوند چون این برنامه‌ها معمولا با اینستالرها نصب می‌شوند.
5. قابلیت Reset This PC ویندوز
در ویندوز 10 قابلیتی به نام Reset This PC وجود دارد که با انجام آن تمام برنامه‌های نصب شده شما حذف می‌شوند، اما عکس‌ها، فیلم‌ها، موسیقی‌ها و سایر فایل‌هایتان سرجای خودشان باقی می‌مانند. برنامه‌های پرتابل هنگام اجرای Reset This PC حذف نمی‌شوند و دیگر نیاز نیست زمان زیادی را به نصب دوباره برنامه اختصاص دهید.
با وجود مشکلات متعددی که نصب‌کننده‌ها دارند اما هنوز هم بنا به دلایل مختلفی مجبور به استفاده از آن‌ها هستیم.
انواع نسخه پرتابل
در توضیحات قبلی متوجه شدیم که برنامه یا نسخه پرتابل چیست. برنامه‌های پرتابل معمولا به دو شکل منتشر می‌شوند:
- فایل EXE
- فایل ZIP
برنامه‌های پرتابل با فرمت exe
این برنامه‌های پرتابل دقیقا مشابه نصب یک برنامه جدید با اینستالر هستند. با این تفاوت که بعد از دانلود بازی یا نرم‌افزار موردنظر کافی‌ست دوبار روی آن‌ها کلیک کنید تا اجرا شوند. هنگام اجرای این برنامه‌های پرتابل فایل‌های جدیدی اکسترکت می‌شوند که معمولا مربوط به تنظیمات برنامه هستند. به همین خاطر هنگام اجرای این برنامه‌های پرتابل باید یک پوشه جدید برای آن‌ها بسازید. اسم این پوشه هر چیزی می‌تواند باشد اما بد نیست نام خود برنامه یا بازی را روی آن بگذارید.
برنامه‌های پرتابل با فرمت Zip
برنامه‌های پرتابلی هستند که معمولا با فرمت ZIP منتشر می‌شوند. اما می‌توانند در فرمت‌های RAR یا 7z نیز وجود داشته باشند. برای اجرای این برنامه‌ها داشتن یک نرم‌افزار فشرده‌ساز مثل winrar ضروری است.
چطور یک برنامه پرتابل را حذف کنیم؟
حذف برنامه‌های پرتابل به سادگی نصب آن‌هاست. برای حذف آن‌ها کافی‌ست پوشه ساخته شده برنامه را حذف (Delete) کنید. اگر می‌خواهید از برنامه خود و تنظیمات آن بکاپ داشته باشید قبل از حذف برنامه یک کپی از پوشه آن در هارد خود بگیرید.
به همین سادگی بررسی کردیم که نسخه پرتابل چیست و چه تفاوت‌هایی نسبت به نسخه نصبی دارد.
